PV OESO NIEUWSBRIEF - januari 2022
VOORWOORD
Alea iacta est, de Rubicon overgestoken. Na jaren wachten is in de Council van 25 januari 2022 besloten, eindelijk…, de toetredingsonderhandelingen te openen met de zes landen die lidmaatschap van de OESO hebben aangevraagd. Zes landen, drie Latijns-Amerikaanse landen, Argentinië, Brazilië en Peru, en drie Europese landen, Bulgarije, Kroatië en Roemenië hebben hier met stijgend ongeduld op gewacht. Een historisch besluit voor de OESO. A giant leap for the OECD, a small step for mankind. Of toch niet? Voor de betrokken kandidaat-lidstaten betekent het proces van toetreding veel. Het geeft een enorme stimulans om noodzakelijke, vaak om intern politieke redenen uitgestelde hervormingen door te voeren. Geopolitiek is het ook niet van geringe betekenis dat zes landen, waaronder de Latijns-Amerikaanse grootmacht, zich bekennen tot de “Westerse” wereld.
Waarom duurde het toch zo lang? De huidige leden konden het niet eens worden over de juiste volgorde. De Europese Unie maakte zich uiteraard hard voor de EU-lidstaten. Sommige overige lidstaten vinden de EU nu al te dominant aanwezig. Dus werd er lange tijd geopteerd voor het openen van de onderhandelingen met uitsluitend één Europees en één Latijns-Amerikaans land. Roemenië Argentinië was het idee, later op instignatie van de VS vervangen door Roemenië Brazilië. Echter, de EU en EU-lidstaten konden niet accepteren dat de overige EU-lidstaten geen duidelijk perspectief geboden werd. De VS wenste zich niet te committeren aan te veel nieuwe leden. Dit getreuzel deed de OESO geen goed. Het betekende ook dat potentiële leden in Zuidoost-Azië niet vooraan stonden om hun belangstelling kenbaar te maken.
Het besluit van de OESO is aan de betrokken landen medegedeeld vergezeld met een stevige brief, inclusief de nieuwe Visie en het laatste Ministeriele Statement over kernwaardes van de OESO. De landen dienen zich te conformeren aan de kernwaardes van de OESO, rule of law, het respecteren van mensenrechten, democratie, markteconomische principes. Ook werd er in die brief gehamerd op klimaatdoelstellingen en adequate beleidsacties. De kern is natuurlijk, dat iedereen graag de OESO wil uitbreiden, maar het like-minded karakter op geen enkele wijze in gevaar wil brengen. Het is al ingewikkeld genoeg. Door Nederland is er nog een zin ingevoegd over het oplossen van bilaterale geschillen op een like-minded manier. Nederland heeft namelijk nog een langlopend akkefietje met een van de potentiële toetreders, dat maar niet opgelost wordt. Dit werd gretig geaccepteerd door andere OESO-lidstaten, die ook nog graag wat akkefietjes opgelost zien worden.
Hoe nu verder? Eerst zullen er bilaterale Roadmaps for accession ontworpen worden. En daarna volgt nog een lange weg van behandeling van de landen, hun wetgeving en implementatie, in meer dan twintig OESO-comités, waar experts op hun gebied de kandidaat-lidstaten stevig zullen examineren. En uiteindelijk zal dan, met consensus, een besluit in de Council genomen worden, over elk land individueel. Ik ben benieuwd of mijn opvolger dat meemaakt.
De toetreders staan te trappelen. Vijf uur na het besluit en het verzenden van het besluit richting de toetreders, lag een antwoordbrief van President Bolsonaro op de stoepmat. Een volmondig ja.
Guido Biessen, Ambassadeur, Permanent Vertegenwoordiger bij de OESO